Wat is ethiek?

Definitie: Systematisch nadenken over 'wat is goed handelen'. Ethiek heeft betrekking op opvattingen, oordelen en beslissingen enerzijds en concrete handelingen anderzijds waarin we uitdrukken wat we goed en kwaad vinden.

Dilemma: Dat is in een situatie waarin je keuzes moet maken, maar je weet niet precies welke keuze de juiste is, want je hebt 2 of meerdere oplossingen. Bij dit probleem moet je goed nadenken, praten, argumenteren en afwegen.
(Bijvoorbeeld: Ik weet dat het lief van mijn beste vriendin haar bedrogen heeft. Wat moet ik doen? Vertel ik het haar uit eerlijkheid of zwijg ik met het risico dat het anders uit ga zijn en dat ze daardoor heel verdrietig ga zijn.)

--> Uw keuze wordt beïnvloedt door: levensbeschouwing, de relatie met die persoon (familie, vrienden, kennissen, geliefde,...), de tijd (we leven in het heden, maar we dragen onze ervaringen mee uit het verleden),  morele intuïtie (spontaan aanvoelen en evalueren van waarden en normen in een bepaalde situatie)

Wat zou ik doen in die situatie? Ik zou het zeggen tegen mijn vriendin. Ik vind mijn vriendschap veel te belangrijk. Ik weet dat ze verdrietig ga zijn, maar dan ben ik er nog altijd voor haar te troosten. Ik zou mij anders veel te slecht voelen en ik kan niet liegen tegen mijn vriendin. Ik zou het ook verschrikkelijk vinden moest ik het niet zeggen en erna komt ze te weten dat ik het al wist, dan is waarschijnlijk onze vriendschap kapot. En dan is het te laat, dus liever eerlijk zijn tegen haar!



Praktisch ethisch model


















Grondhouding aannemen: Je bent jezelf, je kunt je inleven in een ander, je aanvaard de mensen zoals ze zijn.
Dialoog voeren: Praat met de persoon, waar je een probleem mee hebt.(ruzie)
Situatie analyseren: Beschrijf het probleem.
Handelingsmogelijkheden zoeken: Ga op zoek naar opties. (wat kunnen jullie er allebei aan doen?)
Motieven verhelderen: Zeggen waarom deze oplossing een oplossing is.
Effecten inschatten: Wat zijn de effecten van de oplossingen (tot wat leiden de oplossingen)
Evaluatiemoment intuïties uitspreken: Wat zijn de spontane reacties die bij je opkomen (wat voelt voor jou het beste aan?)
Evaluatiemoment normen verduidelijken: Welke normen horen bij het probleem?
Evaluatiemoment waarden evalueren: Welke waarden zijn belangrijk voor jou in deze situatie?


De ladder van ethiek: 
Dit bestaat uit 3 delen. Het menselijk wenselijk ideaal, best menselijk mogelijk en ethisch minimum.

-> Menselijk wenselijk ideaal: Het is niet zo eenvoudig te bereiken, sommige mensen raken het met de toppen van hun tenen. Hier streven mensen naar.
-> Best menselijk mogelijk: Concreet wil dat zeggen dat men rekening houdt met de situatie en met wat voor deze persoon, in al zijn relaties de meest verantwoorde stap kan zijn om zoveel mogelijk menselijkheid te bereiken.
-> Ethisch minimum: Dit is het minimale vertrekpunt. Als een mens ethisch wil handelen, moet dit minimum in ieder geval gerealiseerd worden. Het is de onderste grens, de grens van ethisch fatsoen die de mens niet mag overschrijden en dit in de naam van de menswaardigheid.


Ethiek van de verantwoordelijkheid:

• De oproep van een ander, hij vraagt naar een antwoord van onze kant. (Bijvoorbeeld: Als er iemand gevallen is geeft die persoon een oproep uit waardoor wij moeten kiezen van helpen we die persoon of lopen we gewoon door.)
• De ethische gevoeligheid van de mens. (Bijvoorbeeld: als de persoon weent, zal het ons sneller raken waardoor we hem gaan helpen, wanneer de persoon lacht zullen we die eerder laten liggen.)
• De keuze in het Christelijk perspectief is niet neutraal maar partijdig. Vanuit het Christendom voor de kleinste, minste en diegene die mij het meest nodig heeft. (Bijvoorbeeld: Mensen die erg christelijk zijn en geloven in Jezus zullen de persoon sneller helpen want Jezus hielp ook de zieke, arme en zwakke mensen, Jezus is voor hun een voorbeeld.)